Lovend artikel over Dragon spraakherkenning in het Haarlems Dagblad

Zaterdag werden we blij verrast met een mooi artikel in het Haarlems Dagblad. Een mooi verhaal over de nieuwste versie Dragon Professional Individual 15 spraakherkenning. Lees hier het artikel van Bart Vuijk.

 

Even goed in gesprek met je pc.

Door Bart Vuijk – Haarlems dagblad 24 december 2017

Dragon NaturallySpeaking 15 (1) is alweer een tijdje uit, en het werkt fantastisch. Ooit had ik even de versie 3.6 in gebruik. Er is vrij veel veranderd in die tijd. Spraakherkenning is in achttien jaar volwassen geworden.
In 1999 hees deze verslaggever zich in een ‘tuigje’, zoals ik de onsympathiek ogende headset met één oor en een microfoon vlak onder mijn lip noemde. Met drie glazen water voor de onvermijdelijke droge keel naast mijn (ongebruikte) toetsenbord. Toen ging ik aan de slag om vijf kwartier lang stomvervelend trainingsteksten in te spreken voor het spraakherken­ningsprogramma dat ik toen aan het testen was.

(1) Notitie van AVT: Versie 15 heet officieel geen NaturallySpeaking meer. Dit komt omdat er gebruik wordt gemaakt van een nieuwe “deep-learning spraakherkenningsmotor” en niet meer van de “NaturallySpeaking-motor”. Dragon heet voortaan: Dragon Professional Individual 15

 

Foutloos

Anno 2017 gaat dat veel makkelijker. Je downloadt de software, installeert die in een wip, niks geen trainingsteksten om de software aan je uitspraak te laten wennen, en al helemaal geen ‘tuigje’. Je praat gewoon meteen tegen de microfoon van je laptop (2), en dat gaat vrijwel altijd uitstekend. Alle spraak wordt vrijwel direct in tekst omgezet, en dat gaat vrijwel fout­loos. Als hij woorden niet herkent, zoals namen of straatnamen: even eenmaal oefenen met de stem, en die worden voortaan ook altijd goed geschreven. Spraakherkenning is met name bij bezitters yan een iPhone wel bekend. Sinds spraakassistent Siri het licht in 2011 onder de vlag van Apple het licht zag, kun je eenvoudige opdrachten en dictaten tegen je iPhone zeggen. ,,Laat de agenda zien. Zet een afspraak in de agenda voor tien uur morgenochtend. Zoek op het web naar huisvuilcentrale Alkmaar. Zet een wekker voor zeven uur morgenochtend.” Erg handig. Zo hoef je die hele opdracht niet moeizaam met twee duimen op het kleine smartphonescherm te typen.

 (2) Notitie van AVT: Het werken met de interne microfoon van bijvoorbeeld een laptop kan goed gaan maar onze ervaring is dat het vaker een slechte herkenning geeft. Dit heeft te maken met de kwaliteit van de microfoon en de geluidschip in de laptop.  De microfoon pakt vaak veel omgevingsgeluid op en dat verstoort de herkenning aanzienlijk. De geluidschip in de laptop geeft vaak ook extra storingen in de opname die ook weer de herkenning verslechtert. AVT adviseert dan ook een goede USB-headset.

 

Navigatie

Voor navigatie in de auto is het ook aardig. Je spreekt gewoon je bestemming in. Dat werkt met alle gangbare navigatiesoftware, zowel onder Android als op de iPhone. Er is zelfs één navigatieprogramma dat het gebruikers om veiligheids-redenen – handen aan het stuur! – onmogelijk maakt om tijdens de rit handmatig een bestemming in te typen. Dit programma heet Waze. Hier is tijdens het rijden spraakherkenning zelfs verplicht. En dan maar hopen dat de telefoon de ingesproken straatnaam goed invoert.

Spraakherkenning is uiteraard begonnen op een gewone compu­ter. Eerst moest je het woordje voor woordje, met pauzes ertussen, zeer nauwkeurig dicteren in een micro­foon. Later kon dat met op natuur­lijke wijze uitgesproken zinnen, waarbij nog later de interpunctie met de stem kon worden toege­voegd. Dat laatste is bij de software die we hier bespreken, Nuance Dragon NaturallySpeaking 15, nog steeds het geval, want een pc kan natuurlijk niet zelf raden waar een zin eindigt en een nieuwe begint. Je dicteert dus zo: ,,Dragon is een spraakherkenningsprogramma punt Het werkt erg goed komma vooral in een stille omgeving punt nieuwe alinea.”

 

Muis

De pc kan er ook mee worden bediend, zelfs de muis. Zeg tegen Dragon ‘muisraster’ en het scherm wordt in negen vakjes verdeeld met een nummer erin. Als je een nummer zegt, wordt dat vakje weer in negen vakjes verdeeld met een nieuw nummer. Dat doe je vier keer, en dan zeg je ‘klik’. De muis­pijl klikt dan op de aangegeven plek. Werkt feilloos, maar is alleen geschikt voor mensen die echt geen handen hebben om dat even met een gewone muis of trackpad te doen. In het dagelijks werk is Dragon NaturallySpeaking geheel geïntegreerd met de computer. Het kan vanuit veel programma’s worden gestart, zoals in Microsoft Word of een webbrowser als Chrome of Edge (3). Zoekbalken kunnen ermee worden ingesproken en er is een hele lijst natuurlijke commando’s beschikbaar. Zo weet je altijd wat je tegen je pc kunt zeggen.

(3) Notitie van AVT: Er is helaas (nog) geen ondersteuning voor het werken met de Edge-browser. Lees hier de post van Nuance over comptabiliteit met webbrowsers.

 

Mac-versie

De vijftiende editie van Dragon NaturallySpeaking is dus weer een flinke stap vooruit ten opzichte van eerdere edities, vooral omdat nu gewoon de ingebouwde microfoon van een laptop, Windows tablet of pc kan worden gebruikt. Maar op één punt hebben we nog wel kritiek. En dat is dat er in het Nederlands nog altijd gewacht moet worden op een versie voor de Mac (4). De in populariteit toenemende computers van Apple worden al een tijdlang in ‘grote’ talen als Engels en Frans keurig bediend met deze software, maar een Nederlandse Applebezitter kan dit programma niet installeren. Het bestaat alleen voor Windows.

Dit is zo langzamerhand een onacceptabele omissie, die fabrikant Nuance na achttien jaar echt eens moet oplossen. Zeker omdat Dragon een ongelooflijke voorsprong heeft op de ingebouwde spraakherkenning van de Mac. Die is uiterst gebrekkig, herkent ingesproken teksten zeer beroerd, biedt geen enkele extra functionaliteit (geen interpunctie, geen opdrachten) en valt nog het best te vergelijken met versie 1 van Dragon NaturallySpea­king. Kortom, hier ligt een mooie kans voor Nuance om klanten te winnen. Waar wachten ze op?

(4) Notitie van AVT: Wilt u toch met uw Apple Mac gebruik maken van Nederlandse versie van Dragon Professional Individual 15, dan kunt u de Mac voorzien van Parallels en Windows 10. Lees hier meer over deze mogelijkheid.

 

Een gesprek of interview uitwerken met spraakherkenning

Op een ander dingetje zitten we ook nog te wachten, en dat is het uitschrijven van een gesprek of een interview. Nu wordt slechts één spreker herkend, van meer sprekers raakt de software in de war. Het zou veel mensen erg goed uitkomen als een interview of een gesprek automatisch kon worden uitgetypt (5). Maar daarvoor moet het hele fenomeen spraakherkenning nog echt naar ‘the next level’, dit is domweg nog niet mogelijk. Maar wie weet komt dat ook nog. Deze software is in achttien jaar tijd al heel erg ver gekomen.

(5) Notitie van AVT: Doordat AVT veel vraag kreeg naar een goede manier om interviews gemakkelijk uit te kunnen werken heeft AVT samen met een Amsterdams bedrijf een platform ontwikkeld voor het automatisch omzetten van een opgenomen gesprek of interview naar tekst. U leest daar meer over in deze post in ons blog.

 

Heeft u een abonnement op de digitale versie van het Haarlems Dagblad dan kunt u hier het artikel ook lezen.